Osteoporotik omurga kırıkları, ileri yaş grubunda en sık görülen omurga hastalıklarından biridir. Kırık omurlar, sırt ve bel ağrısının yanı sıra kamburluk, boy kısalması ve yaşam kalitesinde düşmeye yol açar.
Ancak tıp dünyasında yıllardır süren bir tartışma vardır:
Omurga kırığı ameliyatı mı daha etkili, yoksa ameliyatsız tedavi mi?
Bu soruya 2025 yılında yapılan kapsamlı bir meta-analiz yeni yanıtlar getirdi.
Yeni Araştırma Ne Diyor?
Ağustos 2025’te Journal of Orthopaedic Surgery and Research dergisinde yayımlanan çalışmada, Çinli araştırmacılar Li, Wang, Sun ve Ma; osteoporotik omurga kırıklarının tedavisinde kullanılan dört yöntemi karşılaştırdı:
- Üçüncü kuşak vertebral augmentasyon (TVA)
- Kyphoplasti
- Vertebroplasti
- Konservatif (ameliyatsız) tedavi
Toplam 46 çalışmayı kapsayan bu ağ meta-analizine 5.600’den fazla hasta dahil edildi.
Amaç, hangi yöntemin ağrıyı en iyi azalttığı, fonksiyonel iyileşmeyi hızlandırdığı ve komplikasyon riskini en aza indirdiği sorularına yanıt bulmaktı.
Bulgular: Cerrahi Tedaviler Daha Etkili
Araştırmanın sonuçları çarpıcıydı.
Cerrahi tedavi uygulanan hastalarda, özellikle omurga kırığı ameliyatı geçirenlerde ağrının çok daha hızlı azaldığı, hareket kabiliyetinin ve yaşam kalitesinin belirgin biçimde arttığı görüldü.
- Kyphoplasti ve TVA uygulanan hastalar, ameliyatsız tedavi görenlere göre kısa sürede daha az ağrı bildirdi.
- Vertebroplasti de etkiliydi, ancak çimento sızıntısı riski diğer yöntemlere göre daha yüksekti.
- Konservatif tedavi (istirahat, ilaç, korse vb.) ağrıyı azaltmada yetersiz kaldı ve hastaların fonksiyonel toparlanması daha uzun sürdü.
Bu sonuçlar, omurga kırığı sonrası erken mobilizasyon ve fonksiyonel iyileşme açısından cerrahi tedavilerin hâlâ en güçlü seçenek olduğunu gösteriyor.
Fazla Müdahale Riskli Olabilir
Araştırma aynı zamanda cerrahi uygulamalarda dikkat edilmesi gereken risklere de değiniyor.
Çimento enjeksiyonu yapılan işlemlerde, özellikle vertebroplastide, çimento sızıntısı ve komşu omurlarda yeni kırık gelişme riski bulunuyor.
Bu nedenle her hastaya aynı tedavi uygulanmamalı; yaş, kemik yoğunluğu, kırığın tipi ve genel sağlık durumu dikkate alınarak kişiye özel bir yaklaşım planlanmalıdır.
Omurga Kırığı Ameliyatı Her Zaman Gerekli mi?
Her omurga kırığı cerrahi gerektirmez. Bazı hafif, stabil kırıklar konservatif tedaviyle iyileşebilir.
Ancak şiddetli ağrısı olan, omur yüksekliği belirgin azalmış ya da nörolojik riski bulunan hastalarda omurga kırığı ameliyatı en doğru seçenek olabilir.
Cerrahi tedavi sayesinde hem ağrı daha hızlı kontrol altına alınır hem de omurga hizası korunarak kamburluk riski azalır.
Gelecek Perspektifi: Kişiye Özel Tedavi Dönemi
Li ve arkadaşlarının çalışması, tek bir “mükemmel yöntem” olmadığını; en iyi tedavinin kişiye göre değiştiğini gösteriyor.
Yapay zekâ destekli görüntüleme ve 3 boyutlu analizler sayesinde yakın gelecekte kırığın tipi, şekli ve omurga dengesi ölçülerek her hastaya en uygun tedavi planı otomatik olarak oluşturulabilecek.
Bu da hem güvenliği artıracak hem de gereksiz cerrahi girişimlerin önüne geçecektir.
Yeni bilimsel veriler, osteoporotik omurga kırıklarında cerrahi yöntemlerin özellikle ağrı kontrolü ve yaşam kalitesi açısından üstün olduğunu gösteriyor.
Ancak her hastada ameliyat gerekmeyebilir. Tedavi kararı, kırığın özellikleri ve hastanın genel durumu dikkate alınarak deneyimli bir beyin ve omurga cerrahı tarafından verilmelidir.
Sonuç olarak, bu meta-analiz omurga kırığı tedavisinde kişiye özel, dengeli ve kanıta dayalı bir yaklaşımın gerekliliğini bir kez daha ortaya koymaktadır.
Bir Cevap Yaz
